اثر دانه گرده بر صفات کمی و کیفی میوه خرما رقم شاهانی

گرده‌افشانی از مهم‌ترین فاکتورها در مدیریت نخلستان‌ها است که نقش مهمی در بهبود کمیت و کیفیت محصول خرما دارد. این پژوهش با هدف تعیین مناسب‌ترین پایه گرده‌زا برای خرمای شاهانی در قالب دو آزمایش جداگانه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی جهرم و دانشگاه تربیت مدرس در سال‌های 1392-1390 انجام شد. آزمایش اول به‌منظور تعیین مناسب‌ترین پایه گرده‌زا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار (گرده نر بومی جهرم، بومی داراب، بومی قیروکارزین، بومی لارستان، بومی فراشبند و گرده نر کشت بافتی بویر 11) و چهار تکرار انجام شد. آزمایش دوم به‌منظور بررسی درصد قوه نامیه دانه گرده، در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار پایه‌ گرده‌زا و چهار تکرار اجرا شد. نتایج حاصل از آزمایش اول نشان داد که اثر پایه‌های گرده‌زا بر صفات درصد تشکیل میوه، عملکرد، طول، قطر، وزن و حجم میوه معنی‌دار بود. بیشترین درصد تشکیل میوه و عملکرد به ترتیب در تیمارهای استفاده از پایه گرده‌زای بومی لارستان و پایه‌های بومی لارستان و بومی داراب به‌دست آمد. برخلاف صفات درصد رطوبت و خاکستر میوه، pH و اسیدیته آب‌میوه، اثر تیمارهای مختلف دانه گرده بر صفات نسبت گوشت به هسته و TSS معنی‌دار بود. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش دوم، بین پایه‌های نر مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری از نظر درصد جوانه‌زنی دانه گرده مشاهده شد. بیشترین و کمترین درصد جوانه‌زنی دانه گرده به ترتیب مربوط به پایه نر بومی لارستان و کشت بافتی بویر 11 بود. به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که پایه‌های گرده‌زای بومی لارستان و بومی داراب مناسب‌ترین پایه گرده‌زا در بین پایه‌های نر برای خرما رقم شاهانی در منطقه جهرم استان فارس هستند.